Bronnenonderzoek - Wettelijke Passeringen

Wettelijke Passeringen | Stadsrekeningen

In het Aalsterse stadsarchief bevinden zich 310 registers met daarin de ‘Wettelijke Passeringen van de Stad Aalst’. Wettelijke Passeringen, ook schepenkennissen of schepenboeken genoemd (in het Latijn Libri Scabinorum), omvatten hoofdzakelijk akten in verband met onroerende goederen (koop en verkoop van huizen, hofsteden, landerijen of bossen, leningen met een onroerend goed als onderpand, schenkingen, …). Af en toe is een huwelijkscontract of een testament opgetekend. De contracten werden neergelegd of ‘gepasseerd’ op de schepenbank en ingeschreven in de schepenregisters.

De reeks begint in het jaar 1400 en loopt nagenoeg zonder onderbreking tot 1795 - het einde van het Ancien Regime. De bevoegdheid van de Aalsterse schepenen in deze materie strekte zich uit over de stad Aalst ‘intra muros’ en de buitenwijken of ‘praterijen’ van Aalst, namelijk Mijlbeek, Schaarbeek en - hoewel een afzonderlijke parochie - Nieuwerkerken.

In de “Regesten op de Wettelijke Passeringen van de Stad Aalst” worden alle akten, opgetekend in de 18de eeuw, gepubliceerd in de vorm van een ‘regest’ d.i. een korte maar volledige samenvatting van elke akte. Het bestaat voor de 18de eeuw uit 13 delen waarin telkens 5 registers per deel ontsloten worden (in totaal ongeveer 13.500 akten).

In elk deel volgen na de ‘regesten’ vijf indexen, die essentieel zijn voor de opzoekingen door de gebruiker:

  1. PERSOONSNAMEN alfabetisch gerangschikt op familienaam.
  2. PLAATSNAMEN IN AALST d.w.z. Aalst ‘intra muros’ en de praterijen Mijlbeek, Schaarbeek en Nieuwerkerken.
  3. PLAATSNAMEN BUITEN AALST EN NIET GESPECIFICEERD met alle andere plaatsnamen evenals de plaatsnamen die niet kunnen ondergebracht worden onder een bepaalde stad of dorp.
  4. HUISNAMEN zowel de Aalsterse huisnamen als andere.
  5. BEROEPEN
  6. Een CHRONOLOGISCHE TABEL sluit elk deel af.

In deze indexen zijn alle namen uit een akte opgenomen, ook die welke niet in het ‘regest’ voorkomen. Voor de namen die je niet terugvindt in de samenvatting, maar die wel in de indexen staan dien je de originele registers in het Aalsters stadsarchief te raadplegen.

Je vindt er een schat van informatie over de onroerendgoedmarkt en de huizengeschiedenis in het Aalst van de voorbije eeuwen. Studenten treffen er stof aan voor tientallen deelstudies of masterverhandelingen. Gegevens over beroepen kunnen systematisch bestudeerd worden. Familievorsers vinden er heel wat gegevens om hun familiegeschiedenis aan te vullen of te verfraaien.

Door deze reeks is een der belangrijkste bronnen van de geschiedenis van Aalst ontsloten en toegankelijk gemaakt. Hierin ligt het belang ervan. Waar voorheen het doorploegen van deze registers weken, zoniet maanden vergde om relevante informatie bijeen te zoeken, volstaan nu enkele uren om hetzelfde resultaat te bekomen.

Bronnen:

Indexen op nummers OAA, 1368 - 1372

Bronnen:

Indexen op nummers OAA, 1373 - 1377